Praktyka i doświadczenie globalnych firm europejskich wskazuje na ogromne rezerwy, ukryte w wielokulturowych zespołach, które, jeśli są odpowiednio zarządzane, mogą stać się znaczącym atutem, świadczącym o konkurencyjności organizacji. Z reguły na styku różnych kultur, ideologii i umiejętności, często pojawiają się niestandardowe poglądy na sytuacje, rodzą się innowacyjne pomysły i twórcze podejście do rozwiązywania bieżących i strategicznych zadań.

Jednak zespoły wielokulturowe mogą być również źródłem poważnych problemów dla organizacji, ponieważ to właśnie tam dochodzi do spotkania nie tylko różnych opinii i stanowisk, ale również odmiennych wartości i światopoglądów, które często od samego początku się wykluczają.

Ryzyko odmiennych poglądów znacznie wzrasta przy członkach zespołu pochodzących z krajów o złożonej i trudnej historii. Być może Państwo tego nie zauważają, ale Państwa firma traci co roku kilka procent zysków z powodu sporów między pracownikami o pomniki działaczy politycznych, żyjących ponad sto lat temu, o dawnych wydarzeniach lub o polityce zagranicznej państwa X, z którą Państwa firma nie ma nic wspólnego. Posiadanie wielokulturowego zespołu sprawia, że organizacja jest podatna na czynniki, nie mające związku z Państwa biznesem.

Zapobieganie takim problemom wymaga od menedżera nie tylko ogólnej wiedzy z zakresu zarządzania zespołem, ale także umiejętności rozróżniania specyfiki różnych kultur, gotowości do budowania mostów między różnymi systemami wartości, znajdowania platform dla konsolidacji i integracji ludzi z różnych kultur.

Wielu menedżerów jest błędnie przekonanych o tym, że posiadając duże doświadczenie i wysokie kompetencje w zakresie zarządzania zespołem, poradzą sobie z zarządzaniem absolutnie każdym zespołem. Nic bardziej mylnego! Wielokulturowe zespoły to złożony i delikatny system. Zachowywanie w zespole atmosfery konstruktywnej rywalizacji i zapobieganie destruktywnemu konfliktowi światopoglądowemu jest arcytrudnym zadaniem, nawet dla doświadczonego menedżera.

Liderzy zespołów powinni być głęboko świadomi różnorodności kulturowej tych, którymi zarządzają, umieć dostosować się do rozmówcy w procesie komunikacji interpersonalnej, dobrze znać zasady komunikacji międzykulturowej i motywację swoich pracowników.

Badania pokazują, że dla kształtowania trwałej wiedzy, kompetencji i umiejętności w zakresie zarządzania międzynarodowym zespołem, wymagana jest mniej więcej trzyletnia praktyka. Okres ten będzie wystarczający, aby pracując z osobami, pochodzącymi z różnych kultur, metodą prób i błędów, poznać w pełni ich cechy narodowe i społeczno-psychologiczne.

Jeśli korporacja ma wystarczającą rezerwę finansową i jest skłonna poświęcić kilka lat rozwoju, aby przygotować menedżera do dobrego zarządzania wielokulturowym zespołem, ta opcja może Państwu odpowiadać.

Co zrobić, jeśli chcą Państwo przyspieszyć ten proces, a po 3 latach planują zdobyć nowe szczyty, a nie nadal zajmować się tworzeniem korzystnej atmosfery w organizacji? Standardową odpowiedzią na to pytanie są programy edukacyjne dla menedżerów. Po ukończeniu kursu komunikacji międzykulturowej, a także innych bardziej szczegółowych kursów, dotyczących interakcji z ludźmi z różnych kultur, uzyskają Państwo odpowiedzi na większość swoich pytań.

Ale czasami może to nie wystarczyć. Fakt, że menedżer wie, jak zarządzać wielokulturowym zespołem, to tylko połowa sukcesu, równie ważna jest wiedza, kim konkretnie zarządza. W tym celu konieczne jest przeprowadzenie jakościowej analizy struktury zespołu w celu określenia jego indywidualnych cech.

Konieczne jest uświadomienie sobie, że większość monokulturowych grup funkcjonuje i rozwija się stosunkowo w ten sam sposób, ale każdy indywidualny wielokulturowy zespół będzie różnił się od innego wielokulturowy zespół. 

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Państwa wielokulturowy zespół jest wyjątkowy, więc gotowe „przepisy” na poprawę wyników i otwieranie nowych możliwości mogą okazać się niewystarczające. Aby poprawić efektywność Państwa zespołu, muszą Państwo go poznać i zrozumieć. Wymaga to dokładnych badań społeczno-psychologicznych i indywidualnego podejścia przy tworzeniu programu szkoleń, seminariów i konsultacji.

O tym, jak skutecznie zostanie zbudowany system komunikacji w wielokulturowym zespole i na ile jego liderzy będą kompetentni w dziedzinie komunikacji międzykulturowej, zależy, jakie stosunki będą panować w zespole, w jaki sposób zostanie nawiązana komunikacja między zespołem a menadżerem, a ostatecznie jaka będzie atmosfera w Państwa organizacji.

 

Kierownik Działu Programów Edukacyjnych

Most Solution Group

dr Natalia Ustinowa